mask or no mask article
 
 

 

Με ή Χωρίς Μάσκα : That Is The Question…
 

Στα πλαίσια ελέγχου μετάδοσης του SARS-CoV-2, η χρήση μάσκας έχει γίνει απαραίτητη – στην Ελλάδα υποχρεωτική – σε κάθε μας έξοδο, είτε είναι στο χώρο εργασίας μας, είτε στον δρόμο αλλά ακόμα και στην αθλητική δραστηριότητα.

Το ερώτημα που θέτουμε εδώ είναι κατά πόσο συνιστάται η μάσκα σε αθλητικές δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους [τρέξιμο, ποδήλατο] με ή χωρίς συναθλητές.

Η έρευνα για τη χρήση της μάσκας καταδεικνύει ότι η διασπορά των σταγονιδίων της αναπνοής δια του στόματος είναι πολύ πιο εύκολο να μειωθεί εμποδίζοντας τα μεγαλύτερα σταγονίδια καθώς βγαίνουν από το στόμα ενός ατόμου – με τη χρήση μάσκας – από ότι είναι να τα μπλοκάρετε καθώς έχουν διαλυθεί και έχουν γίνει πολύ μικρότερα στο περιβάλλον.

Σε ορισμένες χώρες όπου η χρήση μάσκας έξω από το σπίτι είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ [Νότια Αφρική, Τσεχία κ.α.] τα δεδομένα δείχνουν ότι η χρήση της συμπίπτει με χαμηλότερα ποσοστά μετάδοσης. 

Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει. 

Είναι ασφαλές για τον αθλούμενο, να φοράει μάσκα όταν γυμνάζεται σε εξωτερικούς χώρους? 

Δύο είναι οι κύριοι πυλώνες συζήτησης και προβληματισμού. Η προσωπική ευθύνη [αποτροπή μετάδοσης του ιού τηρώντας όλα τα μέτρα – υποχρεωτικά και μη – ένα εκ των οποίων είναι και η μάσκα] και η ασφάλεια [πιθανοί κίνδυνοι από τη χρήση μάσκας ενώ προπονούμαστε].

*Ο διάλογος για την αναγκαιότητα ή μη της μάσκας ως μέσο προστασίας του πληθυσμού από τον Covid-19 δεν είναι το ζητούμενο να απαντηθεί σε αυτό το άρθρο. Ωστόσο, για διευκρινιστικούς λόγους θα αναφέρουμε κάποια ερευνητικά στοιχεία που αποσαφηνίζουν τους λόγους για τους οποίους γράφτηκε αυτό το άρθρο εξαρχής.

  • Υπάρχουν σημαντικές έμμεσες ενδείξεις που υποστηρίζουν τη χρήση μάσκας για το κοινό στην πανδημία Covid-19. 
  • Ο ιός έχει αποδειχθεί ότι παραμένει βιώσιμος στον αέρα για αρκετές ώρες όταν απελευθερώνεται σε αεροζόλ υπό πειραματικές συνθήκες και τέτοια αερολύματα φαίνεται να αποκλείονται από χειρουργικές μάσκες σε εργαστηριακά πειράματα. 
  • Τα άτομα έχουν αποδειχθεί ότι είναι μολυσματικά έως και 2,5 ημέρες πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων, 
  • Το 50% των λοιμώξεων φαίνεται να προκαλούνται από ασυμπτωματικά άτομα.
  • Μελέτες μοντελοποίησης δείχνουν ότι ακόμη και μια μικρή μείωση της κοινοτικής μετάδοσης θα μπορούσε να επιφέρει μια σημαντική διαφορά στη ζήτηση αλλού στο σύστημα (π.χ. για χώρο νοσοκομειακού κρεβατιού και αναπνευστήρες).
Έτσι λοιπόν, πάμε να μιλήσουμε για ασφάλεια

Τα διλήμματα σε σχέση με την μάσκα όταν αθλούμαστε έχουν να κάνουν με πιθανό περιορισμό της αναπνοής και πρόκληση αναπνευστικής δυσφορίας.

Ένας τρόπος για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα δύο πιθανά προβλήματα, είναι η επιλογή κατάλληλης μάσκας για την αθλητική δραστηριότητα που θα ακολουθήσουμε.

  • Για παράδειγμα, οι Ν95 τύπου μάσκες που φιλτράρουν τον αέρα, είναι οι πλέον ακατάλληλες για τον συγκεκριμένο σκοπό και συνίστανται μόνο σε ανθρώπους που εργάζονται στο Σύστημα Υγείας και έχουν εκτεταμένη έκθεση σε ασθενείς με Κοροναϊό.
  • Μια πιο αποδεκτή λύση είναι η επιλογή μάσκας φτιαγμένης από πιο αναπνεύσιμο υλικό όπως είναι οι 2ply [δύο στρώματα υλικού] χειρουργικές μάσκες μιας χρήσης. Με το επιπλέον όφελος ότι επειδή δεν σφραγίζουν στα πλαϊνά του προσώπου, επιτρέπουν καλύτερη κίνηση του αέρα. Θεωρούνται μια καλή επιλογή που προσφέρει τόσο άνεση όσο και αποτελεσματικότητα.
  • Για τις υφασμάτινες μάσκες [πολλαπλών χρήσεων] δυστυχώς δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε με σιγουριά την αποτελεσματικότητά τους, καθώς δεν υπάρχει μέχρι στιγμής έρευνα που να αποδεικνύει κάτι τέτοιο. Ωστόσο, σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δεδομένου ότι δεν έχει όλος ο πληθυσμός οικονομική δυνατότητα ή / και  εύκολη πρόσβαση στις χειρουργικές μάσκες μιας χρήσης, είναι μια καλή εναλλακτική στην αντιμετώπιση μετάδοσης του ιού μέσα από τα σταγονίδια του αέρα.
  • Η υγροποίηση του υλικού της μάσκας από την αναπνοή μας [ιδιαίτερα όταν αθλούμαστε όπου είναι ιδιαίτερα γρήγορη και έντονη] είναι ένα ακόμη ζήτημα που πρέπει να λάβουμε υπόψη. Πρώτον, επειδή προκαλείται η αίσθηση περιορισμένης εισροής φρέσκου αέρα και δεύτερον διότι αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης του κοροναϊού, παρουσιάζοντας μειωμένη προστασία. Η λύση είναι το να έχουμε μαζί μας μια δεύτερη μάσκα, ώστε να την αλλάξουμε όταν κριθεί απαραίτητο.

Το δεύτερο ζήτημα στη προσπάθειά μας να λύσουμε αυτά τα δύο διλήμματα είναι να στραφούμε στα στοιχεία που προκύπτουν από την επιστημονική έρευνα σχετικά με την πρόκληση αναπνευστικής δυσφορίας. Τι μας λένε οι μελέτες πάνω σε αυτό;

Το 1° και βασικότερο είναι πως δεν πρέπει να απορρίπτουμε την προσωπική εμπειρία του αθλούμενου

Τι σημαίνει αυτό; 

Ξεκινώντας άσκηση ενώ φοράμε μάσκα θα πρέπει να είμαστε συντονισμένοι με το σώμα μας, ούτως ώστε να σεβαστούμε τον ρυθμό του. Σε κάποιους ανθρώπους χρειάζεται χρόνος προσαρμογής στη νέα συνθήκη, όχι τόσο γιατί συμβαίνει κάτι οργανικά, αλλά γιατί μπορεί αυτή η αίσθηση παρεμπόδισης της αναπνοής από ένα κάλυμμα, να προκαλέσει μια αγχώδη αντίδραση. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα να πάσχουμε από κάποια ασθένεια και να μη το γνωρίζουμε. Άρα, πρέπει να σεβόμαστε το σώμα μας και τις αντιδράσεις του.

Το 2° είναι η κατάσταση της υγείας μας.

Αν, για παράδειγμα, πάσχουμε από κάποια νόσο του αναπνευστικού συστήματος όπως π.χ. άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονική διαταραχή (ΧΑΠ), βρογχίτιδα, κυστική ίνωση, πνευμονική ίνωση και οποιαδήποτε άλλη ασθένεια που επηρεάζει την καρδιά ή τους πνεύμονες. Σε τέτοιες περιπτώσεις, συμβουλευόμαστε τηλεφωνικά τον γιατρό μας σχετικά με την άσκηση με μάσκα προτού επιχειρήσουμε φυσική άσκηση φορώντας μάσκα. 

Αν ακόμη, η άθληση είναι κάτι καινούργιο για εμάς ή δεν έχουμε γυμναστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί τις πρώτες φορές για το πώς αισθανόμαστε και τι μας λέει το σώμα μας, όταν αθλούμαστε με μάσκα. Παρακολουθούμε την ένταση της άσκησης και την διατηρούμε σε χαμηλή έως μέτρια ένταση, για να αποφύγουμε συμπτώματα όπως ζάλη, δύσπνοια κλπ.

Το 3° τι λένε τα επιστημονικά δεδομένα

Σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε για να διαπιστωθεί το αν και κατά πόσο επηρεάζεται η απόδοση του αθλούμενου [νέοι, υγιείς συμμετέχοντες] από την χρήση μάσκας, δε βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στον κορεσμό αρτηριακού οξυγόνου, τον δείκτη οξυγόνωσης ιστού, την βαθμολογία αντιληπτής άσκησης ή τον καρδιακό ρυθμό ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια των δοκιμών άσκησης. Η χρήση μάσκας κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης δεν είχε διακριτή επιβλαβή επίδραση στην οξυγόνωση του αίματος ή των μυών και την αντιληπτή απόδοση στην άσκηση σε νέους, υγιείς συμμετέχοντες. 

Τι συμβαίνει λοιπόν στο σώμα μας όταν ασκούμαστε φορώντας μάσκα. 

Σε σύγκριση με την ελεύθερη αναπνοή, σίγουρα η ροή του οξυγόνου παρεμποδίζεται σε κάποιο βαθμό. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα, πρώτον, λιγότερο οξυγόνο στους πνεύμονες ισούται με λιγότερο οξυγόνο στην αιματική κυκλοφορία και άρα, στους μύες και δεύτερον, λιγότερο οξυγόνο διαθέσιμο για την μετατροπή της γλυκόζης σε ενέργεια. Εξού και η γρήγορη κόπωση που αισθανόμαστε κατά την άσκησή μας.

Το καλό νέο είναι πως το σώμα μας έχει την δυνατότητα να προσαρμόζεται σχετικά γρήγορα και εύκολα σε κάθε νέα κατάσταση [εφόσον μιλάμε για έναν υγιή οργανισμό, χωρίς υποκείμενα νοσήματα]. 

Ακόμη, όταν ασκούμαστε κατ’αυτόν τον τρόπο [ακόμα κι αν δεν είναι ιδανικός ή άνετος τρόπος!], είναι γεγονός πως με την αντίσταση που προβάλλεται από την μάσκα κατά την αναπνοή, άθελά μας, γυμνάζουμε – δυναμώνουμε δηλαδή – τους πνεύμονες και το καρδιαγγειακό μας σύστημα.

Ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να γνωρίζουμε είναι πως οι μυς μεταβολίζουν λίπος [αναερόβιο σύστημα] σε κατάσταση ηρεμίας, καθώς και σε  χαμηλής έως μέτριας έντασης άσκηση, εξοικονομώντας γλυκόζη. Ενώ, κατά τη διάρκεια της μέτριας / έντονης άσκησης, ο αναερόβιος μεταβολισμός κυριαρχεί και απαιτεί σημαντική παροχή Ο2. Επομένως, μπορούμε να προπονηθούμε σε χαμηλή / μέτρια ένταση με μάσκα, άφοβα, ώσπου να συνηθίσει και να προσαρμοστεί ο οργανισμός μας στη νέα συνθήκη.

Επομένως, στο ερώτημα “Είναι ασφαλές να αθλούμαστε φορώντας μάσκα;”, η απάντηση μας είναι πως σε γενικά πλαίσια ναι, είναι. 

Αυτό δε σημαίνει πως δε χρειάζεται τις πρώτες φορές που θα χρησιμοποιήσουμε μάσκα, να είμαστε προσεκτικοί και να παρακολουθούμε τις αντιδράσεις του σώματός μας στη νέα συνθήκη. Προσέχουμε λοιπόν, μήπως αισθανθούμε ζάλη, μούδιασμα, μυρμήγκιασμα ή δύσπνοια ενώ ασκούμαστε. Αν αυτό συμβεί, σταματάμε, πίνουμε νερό και αν κρίνουμε πως αισθανόμαστε καλύτερα μπορούμε να συνεχίσουμε σε πολύ πιο αργό και χαλαρό ρυθμό την άσκησή μας. 

Φυσικά, εάν η φυσική δραστηριότητα που επιλέγουμε, μας επιτρέπει να αθλούμαστε σε μέρη χωρίς πολυκοσμία ή μέρη απομονωμένα [όπως ας πούμε τρέξιμο κοντά στη  φύση] τότε δεν είναι απαραίτητο να φοράμε μάσκα. Απλώς να θυμόμαστε να διατηρούμε απόσταση αν και όταν συναντάμε άλλους ανθρώπους. Στην περίπτωση όμως, που δε μπορούμε να αποφύγουμε την πολυκοσμία ή το να περάσουμε από πλήθη, τότε θα πρέπει να φοράμε μάσκα ειδικά σε περιοχές όπου οι άνθρωποι τείνουν να μαζεύονται, όπως σε διασταυρώσεις δρόμων ή στενά πεζοδρόμια.

Leave a Reply

Your email address will not be published.