Τι είναι η πρώιμη παρέμβαση;
“Το νεογνό είναι ένα δυναμικό, συνεχώς μεταβαλλόμενο ον.”
Η ανάπτυξή του επηρεάζεται συνεχώς από ενδογενείς και εξωγενείς δυνάμεις που παράγουν ατομικές διαφορές και κάνουν το νεογνικό αναπτυξιακό μονοπάτι μοναδικό (C. P. Johnson et al, 1997).
Τι συμβάινει λοιπόν στην περίπτωση ενός πρόωρου νεογνού και πώς συνδέεται μια πρόωρη γέννα με την ένοια της Πρώιμης Παρέμβασης;
Κατά την παραμονή του μέσα στην κοιλιά της μητέρας του, σε χρονικά προκαθορισμένες περιόδους – φάσεις, το έμβρυο αναπτύσσεται και ωριμάζει ως προς τα οργανικά του συστήματα [αισθητηριακό, καρδιαναπνευστικό, μυοσκελετικό, γαστρεντερικό, νευρικό, αναπαραγωγικό, μεταβολικό κ.ο.κ]. https://www.youtube.com/watch?v=VktZZEeGdSs
Το έμβρυο που γεννιέται πρόωρα, δεν έχει προλάβει να ολοκληρώσει ορισμένες πολύ σημαντικές διαδικασίες ωρίμανσης, είναι κατά μια έννοια ανέτοιμο για το εξωμήτριο περιβάλλον.
Γιατί θεωρούμε πως είναι καλό να παρέμβουμε πρώιμα; Γιατί να μην περιμένουμε το παιδί να μας δείξει, εν ευθέτω χρόνω, το δυναμικό του;
“Όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο”
Πώς θα αξιολογήσει ο Παιδιατρικός Φυσικοθεραπευτής το παιδί με Προωρότητα;
- τα αισθητηριακά συστήματα,
- τα αρχέγονα αντανακλαστικά,
- τον μυϊκό τόνο,
- τις αυθόρμητες κινήσεις,
- τον έλεγχο κεφαλής,
- τις αυθόρμητες ενεργητικές/ παθητικές αποκρίσεις στην κίνηση
και τέλος - τα αναπτυξιακά ορόσημα.
“Γιατί είναι σημαντική η παρέμβαση σε τόσο μικρή ηλικία;”
Ένα πλούσιο σε αισθητικοκινητικές εμπειρίες περιβάλλον είναι το ψωμοτύρι του εγκεφάλου, όπως αντίστοιχα το μητρικό γάλα είναι το Α και το Ω του οργανισμού.
Ένα παιδί που γεννιέται πρόωρα, χρειάζεται ακριβώς αυτό τον ΧΡΟΝΟ να ολοκληρώσει τις αναπτυξιακές διαδικασίες που κανονικά θα το έκανε στο ασφαλές, κατάλληλα τροποποιημένο, ενδομήτριο περιβάλλον.
Πηγή : Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Καμπάνια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την πρόληψη και την προώθηση της ανάπτυξης των παιδιών
|
“Η ανάπτυξη του εγκεφάλου από την γέννηση μέχρι και το 3 έτος ζωής αποτελεί την σημαντικότερη περίοδο ανάπτυξης που θα διανύσει ο εγκέφαλος καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του.”“Ο εγκέφαλος ενός 3χρονου παιδιού είναι δύο φορές πιο δραστήριος σε σύγκριση με αυτόν ενός ενήλικα. Έχει δύο φορές περισσότερες συνάψεις ανάμεσα στους 100 δισεκατομμύρια νευρώνες του, από αυτόν ενός ενήλικα.”
“Ως την ηλικία των 3 ετών, ένας εγκέφαλος έχει δημιουργήσει 1 τετράκις εκατομμύρια συνάψεις μεταξύ των νευρώνων του.”
“Η ανάπτυξη είναι σαν ένα παράθυρο, που ανοίγει και κλείνει (ευαίσθητες περίοδοι ανάπτυξης), γεγονός που καθιστά τα μικρά παιδιά και τους έφηβους ευάλωτους στο περιβάλλον” (Weintraub et al, 2013).
“Δύο είναι θεμελιώδη στοιχεία που ενισχύουν τον εγκέφαλο αυτά τα πρώτα άκρως διαμορφωτικά χρόνια: α) ανταποδοτικές [serve and return] αλληλεπιδράσεις και β) θρεπτικά στοιχεία / τροφή.”
“serve and return”
[σε επόμενη ανάρτηση θα επεκταθούμε πάνω στον όρο, που έχει μελετηθεί και χρησιμοποιηθεί από όλες σχεδόν τις ειδικότητες που αφορούν στο παιδί]
Στα ελληνικά περιγράφεται καλύτερα ίσως ως ανταποδοτική σχέση. Η φράση ανταποδοτική σχέση περιγράφει, αρχικά και στη ρίζα της, την σχέση ανάμεσα σε μια μητέρα και το βρέφος της. Αναφέρεται λοιπόν και πάλι, με άλλες λέξεις, άλλα σχεδόν αυτούσιο το περιεχόμενο, η επίδραση του ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ στην ανάπτυξη του νεογνού. Τονίζεται ξανά, από διαφορετική προσεγγιστική ματιά, η αξία της Πρώιμης Παρέμβασης στην ενίσχυση της ανάπτυξης του παιδιού.